Vijesti iz Fojnice i okoline
Bosne ima i u Istanbulu
Bilješke iz Istanbula (2): Džamija Mehmed-paše Sokolovića
Piše: prof. Mensur-ef. Pašalić
U petak, 8.8. 2025. godine, džumu namaz sam mahsuzile klanjao u džamiji našeg Mehmed-paše Sokolovića.
On je rođen 1505. godine u Sokolovićima kod Višegrada, a preselio je kao šehid 1579. godine.
Bio je veliki vezir koji je zbog svojih kompetencija, profesionalnosti, hrabrosti, umiješnosti i lojalnosti služio čak tri osmanlijska sultana.
Njegova supruga Esma sultanija, kćerka sultana Selima II, naručila je gradnju ove džamije u znak sjećanja na njenog voljenog muža.
Džamija je pozicionirana u užem historijskom jezgru Istanbula, u blizini Kučuk Aya Sofije i Sultan Ahmedove (Plave) džamije. Sagradio ju je neprevaziđeni arhitekta Mimar Sinan za samo godinu dana (1571-1572).
Građena je od granita i mermera, a poseban šarm joj daje keramika iz Iznika kakvu imamo i na Kulturnom centru Ümraniye u Fojnici.
Džamija ima jednu munaru i jedno kubbe visine 28,8 metara.
Uz džamiju je, također, izgrađena medresa, tekija, šadrvan i česma izvan kompleksa za prolaznike čime je, još jednom, potvrđen nijet hajrat-sahibija za iskrenom vjerom u Allaha, stjecanjem znanja, duhovno uzdizanje i pažnjom prema vodi od koje je sve stvoreno.
Kuriozitet je da su u ovoj džamiji ugrađena četiri dijelića Hadžerul-esveda: nad ulazom u dżamiju, nad mihrabom, minberom i u kubbetu.
Imponuje da su imam džamije, mutevelija i policajac na obezbjeđenju odmah sa osmijehom i poštovanjem kazali da je Mehmed-paša iz Bosne.
Na kraju, posebna zanimljivost je da, dok se gradila ova džamija, u isto vrijeme (1571-1577) je Mehmed-paša Sokolović naredio i realizirao gradnju monumentalnog mosta u Višegradu kao trajni dar svome kraju i svojoj Bosni, a koji je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine, a od 2008. godine je i na listi UNESCO-a.
Neka je Allahov rahmet velikom veziru Mehmed-paši Sokoloviću i njegovoj plemenitoj Esme sultaniji!
Istanbul, 11. 8. 2025. godine
Prof. Mensur-ef. Pašalić
