Vijesti iz Fojnice i okoline
Kada je u javnosti objelodanjeno da je Zukan Helez SDP-ov izbor za novog ministra odbrane, njegove kolege su rado isticale da se radi o čovjeku izrazitih patriotskih osjećaja, te značajnog i hvalevrijednog ratnog puta u rodnom Bugojnu.
Čak je prilikom jednog TV gostovanja njegov partijski šef Nermin Nikšić, odgovarajući na neumjesne optužbe iz protivničkog političkog tabora za izdaju države u procesu uspostave nove vlast, ustvrdio da je Zukan Helez “cijelo vrijeme bio pripadnik Armije”.
Odmah su radoznali korisnici društvenih mreža posegli za Jedinstvenim registrom boraca, dostupnim na internetu, u kojem se može vidjeti da su i Nikšić i Helez proveli znatno kraći period u Armiji RBiH od prosjeka (1500 dana). Naime, Helez je, prema registru, bio aktivno angažovan u vojnim strukturama RBiH ukupno 579 dana.
I sam Helez je bio vrlo kritički nastrojen prema Jedinstvenom registru boraca kada je on objavljen početkom 2018. godine. On je tada objavu registra okarakterisao kao prevaru i obmanu tadašnjeg ministra Salke Bukvarevića i tražio da se u registru navede ratni put svakog borca od momenta mobilizacije do demobilizacije.
“Da se iz tog ratnog puta konačno zna kojoj jedinici je određeni borac pripadao, u kojem periodu, ko mu je bio komandir i komandant te koju je dužnost obavljao. Također, u tom ratnom putu bi svaki borac koji je ranjen ili poginuo trebao biti evidentiran. Ako se na takav način uradi Registar, mnoga nečasna djela bi izašla na površinu, lažni borci bi bili otkriveni, a došlo bi i do spoznaje ko je uvodio lažne borce i iz čijih interesa. Istinski borci bi time dobili svoju satisfakciju, a kasnije i materijalnu nadoknadu, koja im pripada i koju su zaslužili”, govorio je početkom 2018. godine aktuelni ministar odbrane Zukan Helez.
Da su Helezove tadašnje kritike djelomično bile opravdane potvrđuje i dokument koji je u posjedu “Slobodne Bosne”, a koji otkriva svojevrsnu malu tajnu bugojanske kotline. Naime, ministar Helez je u prvoj godini rata u BiH, a najmanje do 3. augusta 1992. godine bio pripadnik Hrvatskog vijeća odbrane – Općinski stožer Bugojno. A podataka o tome u Jedinstvenom registru boraca, kao što se može vidjeti na priloženoj fotografiji, nema.
Učešće Zukana Heleza u Oružanim snagama BiH prema Jedinstvenom registru boraca (Foto: registri.fmbi.gov.ba)
Bugojanski HDZ donio je 8. aprila 1992. godine odluku o formiranju Općinskog stožera HVO Bugojno. Kao mješovita multinacionalna sredina sa velikim udjelom hrvatskog stanovništva, u Bugojnu su u HVO početkom rata u malom broju dobrovoljno pristupali i Muslimani/Bošnjaci. Jedan od njih, pokazuje to dokument HVO-a, bio je i Zukan Helez.
Općinski stožer HVO-a Bugojno uputio je 31. jula 1992. godine Personalnoj službi Štaba Teritorijalne odbrane Bugojno spisak vojnika muslimanske nacionalnosti koji su se prijavili u postrojbe HVO-a, sa molbom da utvrde da li se neki od njih istovremeno nalazi i u jedinicima Teritorijalne odbrane Bugojno.
Na spisku koji je, kako je navedeno u dokumentu, zaprimljen 3. augusta 1992. godine a zatim obrađen od strane službe TO-a Bugojno, nalazi se preko stotinu osoba. Analizom je utvrđeno da su lica pod brojevima 5, 7, 11, 13, 18, 22, 35, 74 i 81 u međuvremenu pristupila snagama TO Bugojno.
Među tim licima nije aktuelni ministar odbrane Zukan Helez, koji se nalazi pod brojem 38, što znači da je najmanje do 3. augusta bio pripadnik HVO-a, iako su se već do tada dogodili teški incidenti i sukobi HVO-a i snaga odanih Vladi RBiH u susjednim općinama.
Prvi oružani incident dogodio se 19. juna u Novom Travniku kada su snage HVO-a izvršile napad na jedinice Armije RBiH. Također, i u Gornjem Vakufu je 19./20.juna 1992. godine došlo do prvog oružanog sukoba Teritorijalne odbrane RBiH i HVO, ali će do otvorenog sukoba doći tek početkom 1993. godine, za razliku od Prozora gdje su snage HVO-a ovladale gradom već 24. oktobra 1992. godine.
(SB)
