Alija Kolač – fojnički evlija koji je ukopan u Srednjem haremu kod Atik džamije

Piše: Harun Pašalić

U našem narodu su oduvijek bile priče o dobrim ljudima-evlijama. Evlijama su se smatrali bogobojazni ljudi koji su imali određene keramete odnosno počasti od Allaha Uzvišenog.

U Srednjem haremu uz Atik džamiju se nalazi jedini ograđeni mezar u kojem je svoj smiraj našao Alija Kolač.

Alija Kolač je živio na prelazu iz 17. u 18. stoljeće i među fojničkom starinom se o njemu govorilo kao evliji.

Zašto?

Na današnji dan, 04. augusta 1737. godine se odigrala najveća bitka Bošnjaka do posljednjeg rata, to jeste Boj pod Banja Lukom.

Alija, koji je tada već bio starac, tog dana ulazi kod fojničkog berbera. Berber mu je nasapunjao lice i obrijao jednu stranu lica, a Alija tada skoči i žurno izađe sa svojim štapom iz berbernice i tim istim štapom poče udarati po žarama koje su nalazile nedaleko, rušiti ih i sječi uz povike: „Allahu ekber“.

Berber i prisutni ljudi su bili u čudu jer Aliju nikada nisu vidjeli takvoga.

Nakon što je posjekao žare, Alija se sav iznuren vratio u berbernicu i završio s brijanjem, a na pitanje ljudi šta mu odjednom bi, Alija nije ništa odgovarao.

Nakon mjesec dana, fojnički vojnici koji su se vratili iz Bitke kod Banja Luke, pričali su svoje doživljaje i konačnu pobjedu nad austrijskom vojskom. Kazali su da je u jednom trenutku bilo kritično, ali jedan gazija, čudnog izgleda kojega nikada prije i poslije nismo vidjeli, napola obrijan, na prelijepom atu uleti među neprijateljske vojnike uz povike:“Allahu ekber“ i poče ih sječi, a onda i mi za njim ponešeni njegovom hrabrošću izvojevasmo pobjedu.

Ubrzo nakon ovoga Alija je preselio, a među Fojničanima se Alija počeo smatrati evlijom. Od tada se posebna pažnja posvećuje njegovom mezaru koji je jedini u Srednjem haremu koji je ograđen.

Iz poštovanja prema Aliji Kolaču, posljednji koji su izvršili ograđivanje njegovog mezara su rahmetli Čohadžić Medžid, rahmetli Čohadžić Sulejman i rahmetli Čohadžić Idris.