Vojska Azerbejdžana blizu glavnog grada Nagorno-Karabaha, građani bježe prema Armeniji

Naime, azerbejdžanske snage u trenutku pisanja ovog teksta dovele su borbe na oko 10 kilometara od Stepanakerta, glavnog grada Nagorno-Karabaha. Trenutno je okršaj fokusiran na mjesto Shusha, južno od Stepanakerta kojeg Azeri zovu Xankendi.

Azerbejdžan čak tvrdi da je oslobodio Shushu, ali Armenija negira. U svakom slučaju, Stepanakert je sljedeća meta azerbejdžanske vojske koja je i ranije optužena da neselektivno bombarduje grad i da tokom granatiranja stradaju nedužni civili.

U priloženim videima vidljive su kilometarske kolone automobila s građanima koji su odlučili napustiti domove u smjeru zapada i sjevera, odnosno prema Armeniji i teritorijama koje kontrolištu Armenci.

Iako još uvijek bjesni, rat u Nagorno-Karabahu iščezao je s naslovnih strana i udarnih TV termina. Sukob koji se vodi na tlu Azerbejdžana, odnosno u regiji s armenskom etničkom većinom koju decenijama kontroliše vojska susjedne Armenije traje već 40 dana. Sasvim dovoljno da se politička mapa zemlje počne mijenjati.

Kao što, napominjemo, već početkom oktobra, za rat u Nagorno-Karabahu i oko njega armenske snage nisu bile spremne kao nacionalna vojska Azerbejdžana i rezultate možemo vidjeti na priloženoj mapi.

Zelena teritorija je teritorija Azerbejdžana koja je pod punim suverenitetom Bakua. Crvena teritorija je teritorija Armenije. Smeđa teritorija je Nagorno-Karabah, odnosno njegov dio koji je pod kontrolom armenske vojske i samoproglašene armenske etničke pseudodržave. Svijetlosmeđa je teritorija Azerbejdžana koja je pod kontrolom armenske vojske na kojoj žive većinski etnički Armenci.

Ono što je bitno u kontekstu rata jeste teritorija obojena u plavo-zelenu nijansu. Riječ je o području koje je za 40 dana oslobodila azerbejdžanska vojska, a koje je prije 27. septembra bilo pod okupacijom Armenije.

Azerbejdžan je pod svoj suverenitet vratio četiri grada, četiri manja naselja i veći broj sela. Riječ je o pojasu juga Nagorno-Karabaha koji se nalazi prikliješten između Armenije sa zapada i Irana s juga.

Zaključuje se, prema izvještavanju Bakua, da su Azeri pod kontrolu vratili najmanje trećinu odmetnute teritorije.

Ono što se ne vidi na gornjoj mapi vidimo na drugoj, a to je vidljiv napredak prema glavnom gradu u obliku produžene oslobođene teritorije.

Nekoliko proglašenih primirja, kako bi se dostavila humanitarna pomoć civilima ili kako bi se izvukla tijela poginulih, trajalo je vrlo kratko i kršeno je s obje strane.

Većina poginulih u 40-dnevnom ratu su vojnici i oficiri obje vojske, ali je neselektivno djelovanje obje vojske dovelo do pogibije više od 150 civila. Ukupan broj poginulih, uključujući vojnike, prelazi 5.000 ljudi.

Rat je, nažalost, uzrokovao i val izbjeglica te se procjenjuje da je više od 50.000 građana moralo napustiti svoje domove.